RZEŹBA, MALARSTWO, RYSUNEK. WYSTAWA POŚMIERTNA | KAZIMIERZ JAN RYSZKA
Wystawa w dniach: 05.09.2017-30.09.2017
Galeria DAP, Dom Artysty Plastyka w Warszawie, ul. Mazowiecka 11A

Jak napisał niegdyś prof. Roman Owidzki, „wspólne dla dorobku Kazimierza Ryszki było wielkie zainteresowanie człowiekiem, jego trudnym, konfliktowym losem w dawnych pracach, jego kondycją i zagadkowością bytu oraz fascynacja aktem kobiecym w twórczości późniejszej”. Rzeźby z lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX w., na ogół większych rozmiarów, reprezentowane są na wystawie przez takie prace jak Homo Faber czy Pomona. Począwszy od lat osiemdziesiątych Artysta zwrócił się ku rzeźbie bardziej kameralnej w formie i treści. Charakterystyczne dla tego nurtu są akty kobiece, odlane jako niewielkich rozmiarów gipsy bądź miniaturowe brązy, które przyciągały największe zainteresowanie krytyki. Widziano w nich przejaw czystej formy inspirowanej aktem czy wręcz – w swym wyabstrahowaniu – nowy, odrębny i wysoce indywidualny kanon formalny, wypracowany przez Artystę.
Dużo miejsca na wystawie zajmują specyficzne przejawy wyżej wspomnianego zainteresowania człowiekiem, czyli rzeźby poświęcone znanym osobistościom (np. Janowi Pawłowi II) i artystom różnych specjalności (w tym wielkim kompozytorom: Fryderykowi Chopinowi czy Janowi Sebastianowi Bachowi). Kazimierz Ryszka tworzył je konsekwentnie przez całe życie, zarówno na zamówienie, jak i z własnej inicjatywy, w bryle lub płaskorzeźbie (m.in. jako projekty pomników, tablice, plakiety i medale pamiątkowe).
Dorobek Kazimierza Ryszki dopełniają rysunki tuszem i gwasze, tworzone ze szczególną intensywnością od lat osiemdziesiątych XX w. Te intrygujące prace, o treściach czasem bukolicznie dosadnych i dowcipnych, czasem dyskretnie erotycznych, kiedy indziej znów jakby zaczerpniętych z sennego koszmaru, zapraszają odbiorcę do marzycielskiego spaceru, przy czym trudno orzec, czy w wędrówce tej bardziej liczy się podążanie za ścieżką intencji Artysty czy też raczej – za jego przewodnictwem – odkrywanie nowych dróg we własnych espaces imaginaires (przestrzeniach wyobraźni), których istnienia często mogliśmy się wcześniej nawet nie domyślać. Dlatego właśnie Kazimierz Ryszka miał ambiwalentny stosunek do nadawania tytułów swoim pracom – często rezygnował z nich (co zachowano również na tej wystawie), by pozostawić odbiorcy jak najwięcej swobody w rozwinięciu indywidualnej, subiektywnej interpretacji.
Na wystawie starano się tak dobrać i wyeksponować prace Kazimierza Ryszki, by ukazać jedną z najważniejszych Jego cech jako Artysty i Człowieka – skromność przejawiającą się w zdolności do krytycznej oceny własnej twórczości i upartym dążeniu do artystycznej perfekcji. Warianty tych samych dzieł, niekiedy różniące się od siebie drobnymi szczegółami, dowodzą, że praca nad intrygującym Artystę tematem czy twórczym problemem właściwie nigdy nie miała końca.
Anna Ryszka-Komarnicka

Kazimierz Jan Ryszka urodził się 27 grudnia 1939 r. w Popielowie k/Rybnika, a zmarł 18 listopada 2007 r. w Warszawie. Był absolwentem Państwowego Liceum Technik Plastycznych w Zakopanem (Antoni Kenar – rzeźba; Tadeusz Brzozowski – rysunek, malarstwo) i Wydziału Rzeźby ASP w Warszawie (1964 dyplom z wyróżnieniem pod kierunkiem prof. Mariana Wnuka), wieloletnim wykładowcą macierzystej Uczelni (asystent w Pracowni Rzeźby prof. Tadeusza Łodziany, kierownik Pracowni Podstaw Projektowania Przestrzennego i Pracowni Liternictwa na Wydziale Rzeźby) oraz Wyższej Szkoły Ekologii i Zarządzania (Wydział Architektury). Uprawiał rzeźbę, rysunek, malarstwo. W latach 1984-2008 jego prace prezentowano na dziesięciu wystawach indywidualnych we Francji (Valenciennes, Douai), Niemczech (Galeria Ars Polona/Düsseldorf, Galeria „Kocken”/Kevelaer, Akademia/Mülheim/Ruhr), Czechach (Praga) i Polsce (Galerie BWA w Zamościu, Włocławku, Białej Podlaskiej, Ciechanowie) oraz na kilkunastu wystawach zbiorowych (m.in. Marian Wnuk i Jego Uczniowie, Forma człowieka: wystawa rzeźby w 100-lecie warszawskiej ASP). Wielokrotnie otrzymał wyróżnienia na konkursach ogólnopolskich i nagrody państwowe. Jego prace znajdują się w zbiorach MKiDN, Muzeum Medalierstwa, MON, Muzeum F. Chopina w NIFC oraz w zbiorach prywatnych w kraju i za granicą (m.in. Francja, Niemcy, Szwajcaria, Anglia, USA, Kanada). Stała ekspozycja prac Artysty mieści się w jego ostatniej pracowni, w domu w Konstancinie-Jeziornie k/Warszawy, gdzie mieszkał i tworzył w latach 2000-2007 (otwarta dla zwiedzających w trakcie corocznego festiwalu Otwarte ogrody).